งานประเพณีไหว้พระจันทร์ ของปีพ.ศ.2565 ตรงกับวันเสาร์ที่ 10 เดือนกันยายน แอดมินมีโอกาสได้เดินสำรวจบรรยากาศค่ำคืนวันไหว้พระจันทร์ เพื่อชมกิจกรรมตั้งโต๊ะไหว้พระจันทร์ของคนในชุมชนจีน ซึ่งนับวัน กิจกรรมนี้จะมีให้เห็นลดน้อยลง จากเดิมที่นิยมจัดโต๊ะไหว้มาประชันความสวยงามกันแทบทุกบ้าน ปัจจุบัน จะเหลือบ้านที่ยังมีผู้เฒ่าผู้แก่อยู่ที่ยังคงอนุรักษ์ประเพณี และกิจกรรมนี้ไว้ ส่วนบ้านที่ไม่มีผู้สูงอายุ ก็จะไม่นิยมจัดกัน เพราะจัดโต๊ะไม่เป็น และไม่เห็นความสำคัญของกิจกรรมดังกล่าว
แม้ว่า “เทศกาลไหว้พระจันทร์” ถือเป็นหนึ่งในเทศกาลสำคัญของวัฒนธรรมจีนที่มีการปฏิบัติสืบต่อกันมา รองๆ ลงมาจากเทศกาลตรุษจีน โดยเทศกาลไหว้พระจันทร์นั้น มีขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองการเก็บเกี่ยวในคืนวันเพ็ญเดือน 8 ตามปฏิทินจันทรคติ ซึ่งเป็นค่ำคืนที่พระจันทร์เต็มดวงอย่างสวยงาม แต่สภาพสังคมในปัจจุบันที่เปลี่ยนไป สังคมเมืองที่เข้ามาแทนที่สังคมเกษตรในสมัยก่อน ทำให้เทศกาลไหว้พระจันทร์อาจจะไม่ตอบโจทย์ได้ดังเช่นในอดีต
การตั้้งโต๊ะไหว้พระจันทร์ของคนในชุมชนวรจักร 
โต๊ะไหว้พระจันทร์ในย่านตรอกเจริญไชย
อย่างไรก็ตาม ยังมีชุมชนจีนหลายชุมชนที่ยังเห็นความสำคัญ และต้องการรักษาประเพณี ซึ่งรวมถึงกิจกรรมการจัดโต๊ะไหว้นี้ไว้ เพื่อถ่ายทอดความหมายที่ดีของประเพณีให้สืบต่อไปยังคนรุ่นต่อๆไป เราจึงได้เห็นการจัดกิจกรรมการตั้งโต๊ะไหว้พระจันทร์ที่ประดับไปด้วยความงดงามของแสงไฟ สีสันของกระดาษเงินกระดาษทอง ดอกไม้ เครื่องเซ่นไหว้ทั้งผลไม้ และขนมต่างๆ ทั้งขนมไหว้พระจันทร์ ขนมเปี๊ยะ ขนมโก๋ ขนมเคลือบน้ำตาลต่างๆ บนโต๊ะไหว้
สำหรับปีนี้ แอดมินได้เข้าร่วมกิจกรรม “ยลวิถีถิ่นวรจักร ร่วมอนุรักษไหว้พระจันทร์” ของ เครือข่ายการท่องเที่ยวภาคประชาสังคม ซึ่งตามแผนการแล้ว จะพาไปเดิมชมบรรยากาศค่ำคืนวันไหว้พระจันทร์ ของชุมชนจีนในย่านวรจักร ตรอกเจริญไชย ตรอกเล้งบ่วยเอี้ย และย่านตลาดน้อย
ขนมเปี๊ยะ 
ขนมโก๋ 
ร้านเบ๊ย่งหลี ร้านขนมเปี๊ยะเก่าแก่ในตลาดวรจักร
น่าเสียดายที่สภาพอากาศไม่เอื้ออำนวย หลังจากเดินท่องตามเส้นทางไปได้ครึ่งทาง ฟ้าฝนก็เทลงมาอย่างหนัก และไม่มีทีท่าว่าจะเบาลงแต่อย่างใด หลายบ้านที่ตั้งใจจะตั้งโต๊ะไหว้พระจันทร์ ก็จำต้องเร่ิ่มไหว้กันเร็วกว่าเดิม และเก็บโต๊ะหนีฝนไป หรือบางบ้านก็อาจเปลี่ยนไปตั้งโต๊ะไหว้กันภายในบ้านแทน
อย่างไรก็ตาม ตลอดเส้นทางที่เดินผ่าน แอดมินสัมผัสได้ถึงความมุ่งมั่นและตั้งใจอย่างแท้จริงที่จะสืบสานประเพณีต่อไป ตลอดจนความร่วมมือของคนในชุมชนที่ปรากฏให้เห็น แม้จะฝนตกลงมาอย่างหนัก หลายบ้านที่ยังสามารถตั้งโต๊ะไหว้ได้ ก็ยังตั้งโต๊ะรอคณะผู้เข้าร่วมกิจกรรมนี้ ได้มาชมความสวยงาม และไม่ต้องผิดหวังกัน
ทำให้แอดมิน ได้เห็นภาพการตั้งโต๊ะไหว้ในคืนวันไหว้พระจันทร์ ของคนจีนในชุมชนวรจักร ตลอดจนย่านตลอดเจริญไชย ส่วนที่ย่านตลาดน้อย ทางชุมชนก็ยังอยู่รอคณะเดินทางไปถึง เพื่อแสดงการละเล่น หน่าโกว หรือ การเล่นผีตะกร้า ที่หาดูได้ยากในปัจจุบัน ซึ่งชุมชนตลาดน้อย พยายามจะฟื้นฟูการละเล่นของประเพณีคืนวันไหว้พระจันทร์ให้กลับมา เพื่อสืบสานประเพณีความเชื่อเก่าแก่นี้ต่อไป
สำหรับการเล่นผีตะกร้า น่าจะเป็นที่คุ้นเคยของเด็กไทยเชื้อสายจีนยุคหลายสิบปีก่อน โดยจะเป็นการเชิญวิญญาณให้มาเข้าในตะกร้าสานที่มีเสื้อคลุมตะกร้าอยู่อีกที จะเล่นกันในคืนวันไหว้พระจันทร์ บริเวณพื้นที่ใกล้แม่น้ำ หรือ ท่อระบายน้ำ เพื่อเชื่อว่าวิญญาณจะมาตามน้ำ ผู้เล่นจะมีการท่องบทสวดเชิญวิญญาณระหว่างเล่นเพื่อให้มาเข้าอยู่ในตะกร้า และทำนายทายทักต่างๆ ตามแต่ที่ผุ้เล่นจะตั้งคำถาม ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเรียน การงาน การเดินทาง เนื้อคู่ ถามได้ทุกเรื่อง อยู่ที่ว่าวิญญาณในตะกร้าจะตอบหรือไม่ โดยดูที่การโยกของตะกร้า เมื่อเล่นจบก็จะเชิญวิญญาณออกไป เป็นอันจบการละเล่น
แม้ว่า ค่ำคืนไหว้พระจันทร์ปีก่อนหน้า ปีนี้ และปีต่อๆไป เราอาจจะเห็นภาพความครึกครื้น แสงไฟส่องสว่าง การวิ่งเล่นของเด็กๆ หรือกระทั่งการเฝ้าชมความงามของพระจันทร์พร้อมหน้าพร้อมตาของสมาชิกในบ้าน ที่ค่อยๆ หายไปก็ตาม แต่แอดมินเชื่อว่า หากคนในชุมชน ยังคงเห็นความสำคัญของความหมายแห่งประเพณีที่ทำหน้าที่เชื่อมโยงคนในครอบครัว และสังคม มาอย่างยาวนานแล้ว ประเพณีความเชื่อนี้ก็จะสามารถดำรงอยู่ และถ่่ายทอดไปสู่คนรุ่นต่อไป ซึ่งก็ต้องอาศัยการตีความ และตอบโจทย์ให้สอดคล้องกับสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลง
