บทความ โดย สมิง วงศ์รามัญ ที่ปรึกษาอิสระด้านปศุสัตว์
สถานการณ์การระบาดของโรคไข้หวัดนก (Avian Influenza)ในหลายประเทศ โดยเฉพาะในสหรัฐอเมริกา ตลอดจนในเอเซียที่ประเทศจีน อินเดีย และประเทศเพื่อนบ้านของไทยทั้งเวียดนาม กัมพูชาและฟิลิปปินส์ ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิตในทุกประเทศที่กล่าวมา กำลังส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่ออุตสาหกรรมปศุสัตว์ทั่วโลก และยังเพิ่มความเสี่ยงในการแพร่ระบาดของเชื่อไวรัสดังกล่าวเข้าสู่ประเทศไทย หากไม่มีมาตรการป้องกันที่เข้มงวด หนึ่งในมาตรการเร่งด่วนที่รัฐบาลไทยต้องพิจารณาดำเนินการ คือ การระงับการนำเข้าพ่อแม่พันธุ์ไก่เนื้อ ไก่ไข่ และเนื้อสัตว์จากต่างประเทศที่มีการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสไข้หวัดนก
สำหรับเหตุผลสำคัญที่ต้องระงับการนำเข้า เพราะพ่อแม่พันธุ์ไก่เนื้อ ไก่ไข่ หรือแม้แต่เนื้อสัตว์ปีกที่นำเข้า หากมาจากประเทศต้นทางที่มีการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสไข้หวัดนกก็จะเป็นพาหะนำโรคเข้ามาแพร่กระจายได้ กรณีที่เชื้อเข้าสู่ฟาร์มของเกษตรกรไทยอาจทำให้เกิดการแพร่ระบาดในระดับประเทศ ซึ่งจะส่งผลกระทบร้ายแรงทั้งอุตสาหกรรมไก่เนื้อและไก่ไข่ อีกทั้งเกษตรกรต้องเผชิญกับการสูญเสียทางเศรษฐกิจ
ไทยเป็นหนึ่งในประเทศผู้ผลิตและผู้ส่งออกเนื้อไก่แนวหน้าของโลกที่ได้รับการรับรองมาตรฐานสากล รวมถึงไข่ไก่ที่ส่งออกไปหลายประเทศในเอเซีย โดยเฉพาะการผลิตในประเทศมีศักยภาพเพียงพอในการพึ่งพาตนเองและราคาเป็นไปตามกลไกตลาด ไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับผู้บริโภค ดังนั้น หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องประเทศไทยต้องมีมาตรการควบคุมและป้องกันโรคระบาดอย่างเคร่งครัด สร้างผลผลิตให้เพียงพอต่อการบริโภคในประเทศโดยไม่ต้องพึ่งพาการนำเข้า ก็จะสามารถรักษาเสถียรภาพของอุตสาหกรรมปศุสัตว์และลดความเสี่ยงจากปัจจัยภายนอก
นอกจากการระงับการนำเข้าแล้ว ภาครัฐจำเป็นต้องมีการตรวจสอบการเคลื่อนย้ายสัตว์และตรวจตราการลักลอบนำเข้าเนื้อสัตว์ผ่านชายแดนที่ติดกับประเทศเพื่อนบ้านอย่างเข้มแข็ง เพื่อป้องกันไม่ให้โรคระบาดจากภายนอกเข้าประเทศไทย การบริโภคเนื้อสัตว์จากแหล่งที่ไม่มีความมั่นคงด้านสุขอนามัยอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพของประชาชน อีกทั้ง โรคระบาดไข้หวัดนกมีการกลายพันธุ์ไปหลายสายพันธุ์ และมีการระบาดขยายวงไปยังสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทั่วโลก และมีอัตราเพิ่มสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ หากโรคไข้หวัดนกแพร่ระบาดในประเทศใด ไม่เพียงแต่ทำให้เกิดการขาดแคลนไข่ไก่และเนื้อสัตว์ปีก ประสบการณ์ที่คนอเมริกันเผชิญอยู่ขณะนี้ คือ ไข่ไก่ มีราคาสูงสุดเป็นประวัติศาสตร์โหลละ 4.95 ดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 168.35 บาท และจำกัดปริมาณการซื้อในแต่ละครั้ง
มาตรการที่รัฐบาลควรดำเนินการ คือ ออกคำสั่งระงับการนำเข้าพ่อแม่พันธุ์ไก่เนื้อ ไก่ไข่ และเนื้อสัตว์ปีกจากประเทศที่มีการระบาดของไข้หวัดนก ส่งเสริมระบบความปลอดภัยทางชีวภาพ (Biosecurity) ในฟาร์มเลี้ยงไก่ของไทย จัดอบรมเกี่ยวกับแนวทางป้องกันไข้หวัดนก และส่งเสริมให้เกษตรกรใช้มาตรการป้องกันที่เหมาะสมในฟาร์มของตนเอง ควบคู่กับการกำหนดมาตรฐานฟาร์มที่เข้มงวด เช่น การจำกัดการเข้าออกของบุคคล การใช้มาตรการฆ่าเชื้อ และการควบคุมการเคลื่อนย้ายสัตว์ปีก
นอกจากนี้ รัฐบาลควรสนับสนุนและกระตุ้นให้เกษตรกรไทยปฏิบัติตามระบบ Compartment ซึ่งเป็นแนวทางสำคัญที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล ช่วยให้ฟาร์มสามารถควบคุมและป้องกันการแพร่ระบาดของโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนสนับสนุนการพัฒนาและเพราะพ่อแม่พันธุ์ไก่ภายในประเทศให้มีคุณภาพและประสิทธิภาพสูง เพื่อลดการพึ่งพาการนำเข้าจากต่างประเทศส่งเสริมให้เกษตรกรตรวจสอบสุขภาพสัตว์ในพื้นที่เสี่ยง เป็นต้น
การระงับการนำเข้าพ่อแม่พันธุ์ไก่เนื้อ ไก่ไข่และเนื้อสัตว์จากต่างประเทศในช่วงที่มีการระบาดของไข้หวัดนก เป็นมาตรการสำคัญที่ช่วยปกป้องอุตสาหกรรมปศุสัตว์ของไทย ลดความเสี่ยงต่อสุขภาพของประชาชน และสร้างเสถียรภาพทางเศรษฐกิจให้แก่เกษตรกรไทย รวมถึงการสนับสนุนให้ฟาร์มสัตว์ปีกของไทยดำเนินการตามระบบ Compartment จะช่วยให้ประเทศไทยสามารถป้งกันโรคไข้หวัดนกได้อย่างมีประสิทธิภาพอย่างยั่งยืน และสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภคไทยว่าเนื้อสัตว์ปีกที่ผลิตในประเทศมีความปลอดภัยตามมาตรฐานสากล หากรัฐบาลดำเนินการอย่างจริงจังและทันท่วงที ประเทศไทยจะสามารถรักษาความมั่นคงด้านอาหาร และยังคงเป็นหนึ่งในผู้ส่งออกเนื้อไก่ที่สำคัญของโลกต่อไป.