กรมประมง เดินหน้าบูรณาการทุกภาคส่วนภาครัฐ เอกชน ชุมชน ดำเนินการมาตรการกำจัดปลาหมอคางดำอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการนำมาใช้ประโยชน์ แปรรูปเป็น “น้ำปลา” ที่ประมงสมุทรปราการ จับมือกับ เรือนจำกลางสมุทรปราการ และ บริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำกัด (มหาชน) หรือ ซีพีเอฟ ร่วมกัน หมักน้ำปลา ใช้ชื่อ “หับเผยสมุทรปราการ” เป็นเครื่องปรุงรสที่ทุกบ้านต้องมี พร้อมถ่ายทอดเป็นทักษะอาชีพให้กับผู้ต้องขัง เป็นแนวทางกำจัดปลาอย่างสร้างสรรค์ ฟื้นฟูระบบนิเวศ ช่วยชุมชน และสร้างรายได้ให้กับผู้ที่มีส่วนร่วมในกระบวนการผลิต

สมพร เกื้อสกุล ประมงจังหวัดสมุทรปราการ กล่าวว่า ปลาหมอคางดำเป็นปลาที่บริโภคได้ สามารถแปรรูปได้หลากหลายเมนู การนำมาหมักเป็นน้ำปลาเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับปลาหมอคางดำ และช่วยกระตุ้นการบริโภคได้ทั่วประเทศ นอกจากนี้ “น้ำปลา” เป็นของที่อยู่ทุกครัวเรือน สามารถขยายผล สร้างรายได้เสริมให้กับชุมชนได้ เป็นแนวทางการกำจัดปริมาณปลาหมอคางดำที่ก่อให้เกิดประโยชน์ทั้งชุมชนและระบบนิเวศ

สถานการณ์การแพร่ระบาดของปลาหมอคางดำในพื้นที่สมุทรปราการลดลง จากการประเมินโดยหน่วยงานหลักของกรมประมงในปัจจุบันปลาหมอคางดำที่แพร่ระบาดในพื้นที่สมุทรปราการอยู่ในระดับปานกลาง เป็นผลจากการดำเนินการตามมาตรการควบคุมและกำจัดปลาหมอคางดำของกรมประมงอย่างเป็นระบบ โดยเฉพาะ การจัดกิจกรรม “ลงแขกลงคลอง” อย่างต่อเนื่อง เพื่อกำจัดปลาหมอคางดำออกจากแหล่งน้ำธรรมชาติและนำมาใช้ประโยชน์ นอกจากนำมาหมักเป็นน้ำปลา สมุทรปราการยังร่วมกับสถานีพัฒนาที่ดินสมุทรปราการรับซื้อปลาหมอคางดำสำหรับทำเป็นน้ำหมักชีวภาพในจำนวน 50,000 กิโลกรัม นอกจากนี้ สมุทรปราการยังร่วมมือกับซีพีเอฟดำเนินโครงการ “กองทุนปลากะพง” เพื่อช่วยเกษตรกรลดต้นทุนในการกำจัดปลาหมอคางดำในบ่อเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ

วิชา ม่วงจินดา เจ้าพนักงานอบรมและฝึกวิชาชีพชำนาญงาน เรือนจำกลางสมุทรปราการ กล่าวว่า เรือนจำจะนำ “น้ำปลา” มาใช้เป็นวัตถุดิบในการปรุงอาหารสำหรับสวัสดิการเจ้าหน้าที่ และผู้ต้องขัง กิจกรรมนี้เป็นประโยชน์อย่างมาก ผู้ต้องขังเองได้แสดงศักยภาพ มีส่วนร่วมกับสังคมในการรักษาสิ่งแวดล้อม และยังมีความรู้วิธีการหมักน้ำปลาสามารถใช้เป็นอาชีพเลี้ยงตนเองหลังจากพ้นโทษ และในอนาคตจะต่อยอดส่งน้ำปลาให้หน่วยงานตรวจรับรองคุณภาพและความสะอาด นำออกมาจำหน่ายเป็นสินค้า “หับเผยสมุทรปราการ”

กิจกรรมหมักน้ำปลาจากปาหมอคางดำและฝึกทักษะอาชีพให้แก่ผู้ต้องขัง เป็นแนวทางบูรณาการความร่วมมือระหว่างกรมประมง กรมราชทัณฑ์ และซีพีเอฟ ที่ดำเนินการตั้งแต่ปี 2567 ใน 4 แห่ง ได้แก่ สมุทรสงคราม สมุทรสาคร เพชรบุรี และสมุทรปราการ โดยประมงสมุทรสงครามกำลังนำ “น้ำปลา” ขวดแรกส่งให้กรมประมงตรวจรับรองคุณภาพและความปลอดภัย เพื่อเป็นต้นแบบสินค้าอาหารจากปลาหมอคางดำ เปลี่ยนปัญหาเป็นโอกาส สร้างสินค้าตัวใหม่ ช่วยสร้างรายได้ สร้างอาชีพ ขับเคลื่อนเศรษฐกิจของท้องถิ่น.

บริษัท เมืองไทยประกันชีวิต จำกัด (มหาชน) ร่วมกับ สำนักงานคณะกรรมการกำกับและส่งเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย (คปภ.) สมาคมประกันชีวิตไทย สมาคมตัวแทนประกันชีวิตและที่ปรึกษาการเงิน กองทุนประกันชีวิต และบริษัทประกันชีวิตชั้นนำทั่วประเทศ จัดกิจกรรม “บริจาคโลหิตเพื่อชีวิตเพื่อนมนุษย์” เนื่องในวันประกันชีวิตแห่งชาติ ครั้งที่ 24 ประจำปี 2568 เพื่อเชิญชวนบุคลากรในอุตสาหกรรมประกันชีวิต และประชาชนทั่วไป ร่วมกันแสดงพลังความดี ด้วยการแบ่งปันโลหิตซึ่งเป็นของขวัญล้ำค่าต่อชีวิตเพื่อนมนุษย์

ภายในงาน ได้รับเกียรติจาก นายชูฉัตร ประมูลผล เลขาธิการคณะกรรมการกำกับและส่งเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย เป็นประธานในพิธี พร้อมด้วยคณะผู้บริหารจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชนในธุรกิจประกันชีวิต ร่วมกิจกรรมบริจาคโลหิตอย่างพร้อมเพรียง โดยมี รศ. พญ.ดุจใจ ชัยวานิชศิริ ผู้อำนวยการศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย ให้การต้อนรับ พร้อมกล่าวแสดงความชื่นชม และขอบคุณที่ภาคธุรกิจประกันชีวิตให้การสนับสนุนกิจกรรมอย่างต่อเนื่องโดยเมืองไทยประกันชีวิตได้มอบหมายผู้แทนบริษัทฯ ได้แก่ นายปราโมทย์ ศักดิ์กำจร รองกรรมการผู้จัดการอาวุโส และนายศรายุธ  ทินกร ณ อยุธยา รองกรรมการผู้จัดการอาวุโส  พร้อมผู้บริหารฝ่ายขาย ตัวแทน   และพนักงาน เข้าร่วมกิจกรรมในครั้งนี้

กิจกรรมครั้งนี้ตั้งเป้าระดมผู้บริจาคโลหิตทั่วประเทศกว่า 15,000 ราย คาดว่าจะจัดหาโลหิตสำรองได้ไม่น้อยกว่า 6,000,000 ซีซี เพื่อนำไปใช้รักษาผู้ป่วยฉุกเฉินและผู้ที่ต้องได้รับโลหิตอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะกลุ่มผู้ป่วยผ่าตัด อุบัติเหตุรุนแรง และโรคเรื้อรัง เช่น ธาลัสซีเมีย และเกล็ดเลือดต่ำ ซึ่งต้องการโลหิตอย่างทันท่วงทีเพื่อรักษาชีวิต  โดยข้อมูลจากศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย ระบุว่า ในปีงบประมาณ 2567 ประเทศไทยยังมีผู้บริจาคโลหิตไม่เพียงพอต่อความต้องการ โดยมีผู้บริจาคปีละ 1 ครั้ง ประมาณ      1 ล้านคน และผู้บริจาคปีละ 2 ครั้ง ประมาณ 300,000 คน ส่งผลให้หลายโรงพยาบาลประสบภาวะโลหิตขาดแคลนต่อเนื่อง

ทั้งนี้การบริจาคโลหิตจึงไม่เพียงช่วยชีวิตผู้อื่น แต่ยังเป็นประโยชน์ต่อผู้บริจาค ทั้งในด้านสุขภาพ เช่น การกระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดใหม่ ลดความเสี่ยงโรคหัวใจ และได้รับการตรวจสุขภาพเบื้องต้น อีกทั้งยังเป็นการสร้างความภาคภูมิใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่งของการช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์

ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา เมืองไทยประกันชีวิตให้ความสำคัญกับการส่งเสริมการบริจาคโลหิตอย่างสม่ำเสมอ ผ่านโครงการ “สุขใจผู้ให้…เติมใจผู้รับ” โดยเปิดพื้นที่รับบริจาคโลหิตทั้งที่สำนักงานใหญ่ในกรุงเทพฯ และสาขาภูมิภาค ได้แก่ เชียงใหม่ ขอนแก่น และหาดใหญ่ โดยตั้งแต่ปี 2567 จนถึงเดือนมิถุนายน 2568 มีปริมาณโลหิตที่ได้รับรวมกว่า 384,800 ซีซี สะท้อนถึงเจตนารมณ์ของบริษัทในการมีส่วนร่วมสร้างสรรค์สังคมแห่งการแบ่งปัน ตลอดจนความร่วมมือร่วมใจของผู้บริหาร พนักงาน และผู้มีจิตศรัทธา

กิจกรรมนี้จึงไม่เพียงเป็นการตอบแทนสังคมในเชิงจิตอาสาเท่านั้น แต่ยังสะท้อนหลักการมิติด้านสังคม “Social” ของแนวคิด ESG (Environmental, Social, Governance) ที่เมืองไทยประกันชีวิตยึดถือมาอย่างต่อเนื่อง โดยส่งเสริมให้พนักงาน ตัวแทน และประชาชนทั่วไป มีส่วนร่วมสร้างสังคมแห่งการแบ่งปัน

เมืองไทยประกันชีวิตขอเชิญชวนทุกท่านร่วมกันเป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมบริจาคโลหิตครั้งนี้ เพราะ “หนึ่งหยดโลหิตของคุณ อาจต่อชีวิตให้ใครอีกหลายคน”  

เมื่อพูดถึงปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อวิถีเกษตรกรรม “น้ำ” คือปัจจัยสำคัญอันดับต้นๆ ที่หลายชุมชนต้องเผชิญ ไม่ว่าจะเป็น น้ำท่วม น้ำแล้ง หรือการขาดแคลนแหล่งน้ำสำรอง ยิ่งในยุคที่สภาพอากาศแปรปรวน การบริหารจัดการน้ำจึงไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป

“เมื่อปี 2564 หมู่บ้านเกษตรกรรมหนองหว้าของเรา มีปัญหาภัยแล้งซ้ำซาก จนต้องซื้อน้ำมาใช้ในการเลี้ยงหมูและปลูกพืช แต่เมื่อฝนตกหนัก กลับมีปัญหาน้ำท่วมขัง จึงนึกถึงแนวคิด “ธนาคารน้ำใต้ดิน” ซึ่งเป็นระบบเติมน้ำฝนหรือน้ำส่วนเกินในฤดูฝน ลงไปเก็บในชั้นหินอุ้มน้ำใต้ดิน เหมือนการออมทรัพยากรธรรมชาติไว้ใช้ยามจำเป็น เราจึงเริ่มทำโครงการนับตั้งแต่นั้นมาก็ไม่เคยมีปัญหาภัยแล้งหรือน้ำท่วมขังอีกเลย” ภักดี ไทยสยาม ประธานกรรมการ หมู่บ้านเกษตรกรรมหนองหว้า อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชิงเทรา บอกเล่าถึงที่มา

โครงการเริ่มต้นด้วยการร่วมมือกันของเกษตรกรในหมู่บ้านฯ และทีมงานซีพีเอฟที่เป็นพี่เลี้ยงคอยสนับสนุนหมู่บ้านฯ มาตลอด 48 ปี ควบคู่กับการถ่ายทอดความรู้อย่างลึกซึ้ง จากสถาบันน้ำนิเทศศาสนคุณ โดยผนวกความรู้ทางธรณีวิทยา การไหลของน้ำ และแนวคิดพึ่งพาตนเอง จนสามารถพัฒนาระบบธนาคารน้ำใต้ดิน ทั้งแบบเปิดและแบบปิดได้อย่างครบวงจร ช่วยหล่อเลี้ยงทั้งการเลี้ยงหมูและการปลูกพืชซึ่งเป็นอาชีพหลักของชุมชนได้อย่างเพียงพอตลอดทั้งปี

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น ไม่ใช่แค่น้ำที่เพียงพอ แต่ยังช่วยลดต้นทุนค่าน้ำได้ถึงปีละ 1 ล้านบาท แก้ปัญหาน้ำท่วมขัง น้ำเน่าเสีย เพิ่มความชุ่มชื้นในดิน ยกระดับสุขอนามัยในชุมชน จนทำให้หมู่บ้านฯ แห่งนี้กลายเป็น “ศูนย์เรียนรู้ธนาคารน้ำใต้ดิน” ที่หลายชุมชนเข้ามาศึกษาและนำไปปรับใช้

จากความสำเร็จของหนองหว้า ที่เป็นต้นแบบของการ “ฝากน้ำไว้กับดิน” ขยายผลสู่ หมู่บ้านเกษตรกรรมกำแพงเพชร ต.เทพนคร อ.เมือง จ.กำแพงเพชร ซึ่งประสบปัญหาน้ำท่วมขังในฤดูฝนและขาดแคลนน้ำหน้าแล้งมายาวนาน

“ชุมชน องค์กรปกครองท้องถิ่น และซีพีเอฟ ร่วมมือกันภายใต้แนวคิด “ขีด คิด ร่วม ข่าย” ริเริ่มโครงการธนาคารน้ำใต้ดินอย่างเป็นระบบ โดยศึกษาดูงานจากหมู่บ้านเกษตรกรรมหนองหว้า มีการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการ ไปจนถึงการขุดบ่อธนาคารน้ำแบบเปิดและปิดภายในพื้นที่ รวม 10 บ่อ ชาวชุมชนสามารถนำพื้นที่เดิมที่ถูกน้ำท่วมขังกลับมาใช้ประโยชน์ทางเกษตรได้มากกว่า 50 ไร่ มีน้ำใช้ในการเลี้ยงหมูและปลูกพืชได้ตลอดปี พร้อมต่อยอดสู่โครงการ “1 บ้าน 1 บ่อ” ให้ครอบคลุมครบ 40 ครัวเรือนภายในปี 2569” พิเชษฐ์ ใหญ่แก่นทราย ประธานหมู่บ้านเกษตรกรรมกำแพงเพชร บอกอย่างภูมิใจ

ที่นี่ไม่ได้หยุดอยู่แค่การจัดการน้ำ แต่ยังพัฒนาเป็นศูนย์เรียนรู้ ที่เปิดให้ชุมชนอื่นๆ เข้ามาศึกษาดูงาน ถ่ายทอดองค์ความรู้สู่คนรุ่นใหม่ หน่วยงานท้องถิ่น และเกษตรกรจากทั่วประเทศ สิ่งที่น่าทึ่งไม่ใช่แค่เทคโนโลยีหรือโครงสร้างของบ่อธนาคารน้ำ แต่คือ “กระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน” ที่ทำให้คนในชุมชนเชื่อมั่นว่า พวกเขาสามารถดูแลทรัพยากรของตนเองได้จริง

วันนี้ ธุรกิจสุกร ซีพีเอฟ ต่อยอดความสำเร็จของโครงการธนาคารน้ำใต้ดินทั้งสองหมู่บ้าน สู่สถานประกอบการของบริษัทอีก 8 แห่ง ทั้งที่ ฟาร์มสุรินทร์ ฟาร์มยโสธร ฟาร์มจอมทอง ฟาร์มวังชมภู ฟาร์มอุดมสุข ฟาร์มราชบุรี รวมถึงที่โรงชำแหละสุกรจันทบุรีและยโสธร ให้หันมากักเก็บน้ำไว้ใช้เอง ลดการพึ่งพาน้ำดิบจากธรรมชาติ

โครงการธนาคารน้ำใต้ดิน ทั้งที่หนองหว้า กำแพงเพชร รวมถึงฟาร์มและโรงชำแหละของซีพีเอฟ สะท้อนให้เห็นว่า การบริหารจัดการน้ำอย่างยั่งยืนไม่จำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีราคาแพง แต่เป็นการผสานพลังของชุมชน ภาคเอกชน และองค์ความรู้ท้องถิ่นเข้าด้วยกัน ธนาคารน้ำใต้ดินจึงไม่ได้เป็นแค่บ่อเก็บน้ำใต้ดิน แต่กลายเป็นสัญลักษณ์ของการ “คิดอย่างเป็นระบบ ทำอย่างมีส่วนร่วม และพัฒนาอย่างต่อเนื่อง” ที่ช่วยให้ชุมชนมีทรัพยากรน้ำเพียงพอ รองรับวิถีชีวิตเกษตรกรรม และสร้างความมั่นคงทางน้ำในระยะยาว เพราะการฝากน้ำไว้กับดิน คือการวางรากฐานเพื่อความมั่นคงในอนาคต.