นางอรมน ทรัพย์ทวีธรรม อธิบดีกรมพัฒนาธุรกิจการค้า (DBD) แถลงมาตรการป้องกันบริษัทผีหลอกลวงประชาชน โดยเปิดเผยว่า DBD ได้ตั้งทีมเฉพาะกิจเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว มอบหมายให้นายจิตรกร ว่างเขตกร รองอธิบดีกรมพัฒนาธุรกิจการค้า เป็นหัวหน้าทีม
นอกจากนี้ DBD ได้ออก 6 มาตรการ ป้องกัน ‘นิติบุคคลผี’ หรือ ’บริษัทม้า‘ ประกอบด้วย 1.ยกร่างคำสั่งนายทะเบียนกลาง เพื่อเรียกเอกสารเพิ่มเติม กรณีที่มาจดทะเบียนจัดตั้งนิติบุคคล หรือเปลี่ยนแปลงสถานที่ตั้งสำนักงาน เช่น สัญญาเช่า หรือหนังสือยินยอมให้ใช้สถานที่เป็นที่ตั้งนิติบุคคลจากเจ้าบ้าน จะเร่งเปิดประชาพิจารณ์ คาดว่าจะเสร็จสิ้นภายใน 1 เดือน และดำเนินการตามกฎหมายต่อไป
2.จัดทำระบบการตรวจเช็กสถานที่ตั้งสำนักงานนิติบุคคล เพื่อให้ประชาชนตรวจสอบได้ว่า บ้าน หรือที่อยู่ของตน ถูกนำมาใช้เป็นที่ตั้งของนิติบุคคลหรือไม่ คาดว่าจะเสร็จภายใน 2 สัปดาห์ หรือเร็วกว่า
3.บูรณาการความร่วมมือกับบริษัทไปรษณีย์ไทย จำกัด เพื่อตรวจสอบสถานที่ตั้งนิติบุคคลตามที่ผู้ขอจดทะเบียนได้แจ้งไว้ และปักหมุดพร้อมแสดงภาพถ่ายแผนที่ Google Map เพื่อให้ผู้ที่เข้ามาตรวจสอบข้อมูล สามารถเช็กและเห็นภาพสถานที่ตั้งนิติบุคคลที่แจ้งจดทะเบียน
4.หากพบว่านิติบุคคลมีที่ตั้งไม่ตรงกับที่แจ้งจดทะเบียน จะดำเนินการป้องปรามภายใต้อำนาจหน้าที่ที่กรมฯ สามารถทำได้ ทั้งในส่วนการระบุหมายเหตุในหน้าหนังสือรับรองนิติบุคคลว่า “ไม่มีสถานที่ตั้งจริง” เพื่อเตือนผู้ที่จะทำธุรกิจด้วย และส่งเรื่องดำเนินคดีตามกฎหมาย
5.หากมีบุคคลที่อยู่ในรายชื่อบัญชี HR-03 มาขอจดทะเบียนจัดตั้งนิติบุคคล หรือแจ้งชื่อเป็นผู้จัดการห้างหุ้นส่วน หรือกรรมการบริษัทจำกัด จะเรียกให้บุคคลดังกล่าวมาแสดงตนต่อหน้านายทะเบียน และส่งข้อมูลให้ศูนย์ปฏิบัติการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมออนไลน์ (AOC) เพื่อติดตามขยายผล หากไม่มาแสดงตน จะไม่รับจดทะเบียน
6.ร่วมกับหน่วยงานบังคับใช้กฎหมาย ซึ่งโทษการแจ้งข้อความอันเป็นเท็จแก่เจ้าพนักงาน ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
นอกจากนี้ ยังชี้แจงถึงขั้นตอนการจดทะเบียนจัดตั้งนิติบุคคล คือ จัดทำคำขอพร้อมเอกสารประกอบมายื่นต่อนายทะเบียน จากนั้นนายทะเบียนตรวจสอบความถูกต้อง หากถูกต้องครบถ้วนก็รับจดทะเบียนฯ แต่หลักเกณฑ์การจดทะเบียนในปัจจุบัน ยอมรับว่า “ไม่มีการลงพื้นที่ไปตรวจสอบสถานที่ตั้งก่อนการรับจดทะเบียน อีกทั้ง กฎหมายไม่ได้ห้ามกรณีที่หลายนิติบุคคล จะมีสถานที่ตั้งเดียวกัน
สำหรับการยื่นจดทะเบียนออนไลน์ ต้องมีการยืนยันตัวตนของกรรมการ และผู้ที่ยื่นขอจดทะเบียนนิติบุคคล ผ่านระบบ e-KYC หรือ Thai ID ส่วนของการตรวจสอบสถานที่ตั้ง ทางกรมฯ อยู่ระหว่างพัฒนาระบบวิเคราะห์พฤติกรรมนิติบุคคล หรือ Intelligence Business Analytic System (IBAS) ซึ่งจะใช้ดูว่ามีพฤติกรรมต้องสงสัยหรือไม่กรณีที่มีการตั้งข้อสงสัยว่า เพียงแค่กรอกเลขที่บ้าน และรหัสประจำบ้าน ก็สามารถระบุที่ตั้งบริษัทได้เลยนั้น และอาจจะจำเป็นต้องใช้เอกสารอื่นเพิ่มเติม จึงจะต้องยกร่างคำสั่งนายทะเบียนกลาง เพื่อเรียกเอกสารเพิ่มเติม สำหรับการกำหนดข้อจำกัดให้การจดทะเบียนบริษัท โดยใช้ที่อยู่เดียวกันเป็นจำนวนมากๆ นั้น ขณะนี้ทางกรมฯรับทราบแล้ว ว่ามิจฉาชีพใช้รูปแบบนี้จัดตั้งบริษัท ซึ่งมองว่ามาตรการที่ได้แถลงไปจะช่วยป้องปรามได้ ทั้ง การประสานกับไปรษณีย์ไทยปักหมุด ทำ Google Maps เพื่อให้เห็นภาพที่ตั้ง และการพัฒนาระบบ IBas เป็นต้น ส่วนบริษัทที่มีการจดทะเบียนไปแล้วนั้น ขณะนี้ได้มอบให้ทีมเฉพาะกิจไปดำเนินการเข้าไปตรวจสอบไล่ดูข้อมูล ซึ่งอาจจะประสานงานกับทางสำนักงานตำรวจแห่งชาติด้วย
ส่วนกรณีที่มีบริษัทผีหลายแห่งใช้ที่อยู่เดียวกันนั้น ต้องขอเข้าไปตรวจสอบก่อน พร้อมอธิบายว่า มีบางกรณีที่มีสำนักงานบัญชี หรือสำนักงานกฎหมาย ให้คำปรึกษาแก่ประชาชน ที่ต้องการจัดตั้งบริษัท แล้วใช้ที่อยู่ของเขา เป็นที่อยู่ของบริษัทเพื่อความสะดวกในการส่งเอกสาร ในการติดต่อบริษัท แต่หากพบว่าเป็นที่ตั้งที่น่าสงสัย ก็จะมีการประสานร่วมกับทางสำนักงานตำรวจแห่งชาติในการส่งต่อข้อมูล สำหรับกรณีที่เปิดบริษัทโดยมีชื่อต่างด้าวมาเป็นกรรมการ ถ้ามาตามขั้นตอนที่ถูกต้องก็สามารถดำเนินการได้ เพราะก็ไม่ได้กีดกันการลงทุนจากต่างชาติ แต่หากมาแบบผิดกฎหมายหรือใช้ชื่อคนไทยเป็นนอมินี ก็จะมีการตรวจสอบ และมีการติดตามผลของการดำเนินคดีหรือเอาผิด
“กรมฯ ไม่ได้นิ่งนอนใจกับกรณีดังกล่าวและได้เร่งตรวจสอบบริษัทตามที่เป็นข่าว ซึ่งในกรณีนี้ถือว่านิติบุคคลดังกล่าวได้กระทำความผิดภายใต้ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ตามมาตรา 1148 ที่กำหนดให้บริษัทจำกัดต้องมีสำนักงานที่ตั้งและแจ้งต่อนายทะเบียนของกรมฯ เมื่อดำเนินการจัดตั้งนิติบุคคลหรือเปลี่ยนแปลงสถานที่ตั้งสำนักงาน หากไม่กระทำตามจะต้องได้รับโทษปรับไม่เกิน 20,000 บาท นอกจากนี้ ยังอาจเข้าข่ายเป็นความผิดฐานแจ้งข้อความอันเป็นเท็จแก่เจ้าพนักงาน ตามมาตรา 137 แห่งประมวลกฎหมายอาญา ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ สำหรับในส่วนของการฉ้อโกงผู้เสียหายเป็นอำนาจของตำรวจที่จะได้ดำเนินการสืบสวนนิติบุคคลรายนั้นในเชิงลึกต่อไป ซึ่งกรมฯ ยินดีที่จะให้ข้อมูลทางทะเบียนของนิติบุคคลดังกล่าวเพื่อนำไปประกอบการสืบสวนว่าเข้าข่ายเป็นบัญชีม้านิติบุคคลหรือไม่และสามารถดำเนินการจับกุมภายใต้อำนาจหน้าที่ของตำรวจต่อไป”
อย่างไรก็ดี ในการพิจารณา คำขอจดทะเบียนจะมีการตรวจสอบเลขรหัสประจำบ้านกับฐานข้อมูลของกรมการปกครองว่าเป็นข้อมูลที่ตรงกันกับบ้านเลขที่ดังกล่าวจริง โดยในส่วนว่าเจ้าของบ้านจะทราบและยินยอมให้ใช้เป็นที่ตั้งนิติบุคคลหรือไม่นั้น ผู้ขอจดทะเบียนจัดตั้งนิติบุคคลจะเป็นผู้ยืนยันและรับผิดชอบข้อเท็จจริงดังกล่าวเอง หากเป็นการแจ้งเท็จก็จะมีความผิดตามกฎหมาย ซึ่งจากปัญหาการใช้บัญชีม้านิติบุคคลและสถานที่ตั้งอันเป็นเท็จในการหลอกลวงประชาชนดังกล่าว กรมฯ เตรียมเพิ่มมาตรการเพื่อตรวจสอบสถานที่ตั้งและเรียกเอกสารยินยอมจากเจ้าของสถานที่ตั้งนิติบุคคล เพื่อปิดช่องว่างการที่มิจฉาชีพนำที่อยู่ของผู้อื่นมาสวมทะเบียนจัดตั้งนิติบุคคล” อธิบดี DSD กล่าว