สถานีตำรวจภูธรเมืองสมุทรสงครามเกิดไอเดียสร้างสรรค์ ภายใต้แนวคิด “ใช้ปัญหาเป็นเครื่องมือแก้ปัญหา” นำปลาหมอคางดำ มาใช้เป็นสื่อกลางในบำบัดและฟื้นฟูผู้เข้าร่วมโครงการแก้ไขปัญหายาเสพติด ผ่านการ ฝึกทักษะการหมักน้ำปลา เพื่อใช้บริโภคในครัวเรือน รวมถึงต่อยอดเป็นทักษะอาชีพที่ช่วยสร้างรายได้และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ขณะเดียวกันยังมีผลพลอยได้ กระตุ้นให้เกิดการจับปลาหมอคางดำออกจากแหล่งน้ำอย่างต่อเนื่อง
พ.ต.อ.สมชาย ขอค้า ผู้กำกับการสถานีตำรวจภูธรเมืองสมุทรสงคราม เปิดเผยว่า ประเทศไทยเผชิญกับปัญหายาเสพติดมาอย่างยาวนานกัดกร่อนความมั่นคงของครอบครัวและชุมชน ขณะที่ปลาหมอคางดำเป็นพันธุ์ต่างถิ่นที่ส่งผลกระทบต่อความสมดุลของระบบนิเวศในพื้นที่จังหวัดสมุทรสงคราม จึงเกิดความคิดบูรณาการการแก้ปัญหาสังคมและสิ่งแวดล้อม อย่างเป็นรูปธรรม ต่อยอดคุณค่า “ปลาต่างถิ่น” สู่ “น้ำปลาจากปลาหมอคางดำ” มาเป็นสื่อกลางช่วยบำบัดผู้เสพติด และในเวลาเดียวกันก็ช่วยฟื้นฟูระบบนิเวศ ภายใต้ “โครงการตำบลยั่งยืนเพื่อแก้ไขปัญหายาเสพติดแบบครบวงจร” ตามยุทธศาสตร์ชาติ ปีงบประมาณ พ.ศ.2568 ที่เน้นนำผู้เสพมีทักษะชีวิตใหม่ ลดโอกาสกลับไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติดอีก
ความคิดริเริ่มนี้เกิดจากความร่วมมือของ ตำรวจเมืองสมุทรสงคราม กรมประมง และบริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำกัด (มหาชน) หรือ ซีพีเอฟ ที่เริ่มต้นด้วยการนำปลาหมอคางดำจากกิจกรรม “ลงแขกลงคลอง” มาปรุงอาหารให้เจ้าหน้าที่ตำรวจและครอบครัวบริโภค เพื่อช่วยลดค่าใช้จ่ายและสร้างความสุขในครัวเรือนจากจุดเริ่มต้นเล็ก ๆ จึงต่อยอดสู่ความร่วมมือกับซีพีเอฟ ถ่ายทอดทักษะการหมักน้ำปลาจากปลาหมอคางดำ ให้แก่เจ้าหน้าที่ตำรวจ ไม่เพียงเพื่อให้สามารถผลิตไว้ใช้ในครัวเรือนเท่านั้น ยังเปิดโอกาสให้เจ้าหน้าที่ได้ๅถ่ายทอดความรู้สู่ชุมชน ในรูปแบบกิจกรรมซีเอสอาร์ เพื่อสร้างประโยชน์ให้กับคนรอบข้าง และพัฒนาแนวทางนี้สู่การเป็น เครื่องมือช่วยผู้เสพยาเสพติด ได้เรียนรู้ทักษะอาชีพใหม่ เกิดความภาคภูมิใจในคุณค่าของตนเอง และมีโอกาสกลับคืนสู่สังคมอย่างมีศักดิ์ศรีภายใต้โครงการ เจ้าหน้าที่ตำรวจลงพื้นที่บ้านของผู้เสพช่วยฝึกสอนการหมักน้ำปลาจากปลาหมอคางดำ พร้อมสนับสนุนอุปกรณ์การหมัก และปลาหมอคางดำ
โดย ปัจจุบันได้ฝึกทักษะให้ผู้เข้าร่วมโครงการไปแล้ว 10 รายจากเป้าหมายจะฝึกผู้เสพได้มีความรู้การหมักน้ำปลารวม 20 ราย“การแก้ปัญหายาเสพติด” ไม่ได้จำกัดอยู่ที่การบังคับใช้กฎหมายเพียงอย่างเดียว แต่สามารถใช้ความร่วมมือและนวัตกรรมทางสังคมสร้างทางเลือกใหม่ๆ ที่มีคุณค่าต่อทั้งผู้คน ชุมชน และสิ่งแวดล้อมได้พร้อมกัน
การฟื้นฟูด้วยทักษะอาชีพจึงไม่ใช่แค่การรักษาอาการ แต่เป็นการ “สร้างคุณค่าและโอกาสใหม่ในชีวิต”ทุกครั้งที่มีการจับปลาหมอคางดำขึ้นมาใช้ประโยชน์ ไม่ว่าจะปรุงอาหารหรือแปรรูปเป็นน้ำปลา จำนวนปลาต่างถิ่นก็ลดลงไปด้วย เป็น “โมเดลใหม่” ที่นำปัญหาสิ่งแวดล้อมเป็นเครื่องมือการสร้างสังคมเข้มแข็ง และช่วยจัดการทรัพยากรน้ำอย่างยั่งยืน
